Wyzwania pracowników przemysłowych

W dniu 25 lutego industriAll Europa był gospodarzem sesji, w ramach oficjalnych Dni Przemysłu UE, której przedmiotem były konkretne wyzwania, przed którymi stoją pracownicy przemysłowi w przemyśle ciężkim w Europie Środkowej i Wschodniej, wynikające z przejścia na gospodarkę niskoemisyjną. Była to okazja do wysłuchania obaw i propozycji zgłoszonych przez związki zawodowe w regionie i przedstawionych podczas niedawnej serii okrągłych stołów współorganizowanych z Centrum Sprawiedliwej Transformacji EKZZ.

„Dialog społeczny i uczestnictwo pracowników to główne czynniki zapewniające Sprawiedliwą Transformację, gwarantujące, że żaden region, ani żaden pracownik nie zostanie w tyle, podczas realizacji Europejskiego Zielonego Ładu i szybkiej dekarbonizacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu do 2050r. Jesteśmy świadkami ciągłych ataków na związki i dialog społeczny w wielu krajach, a to jest nie do zaakceptowania – powiedział Luc Triangle Sekretarz Generalny industriAll Europe rozpoczynając sesję.

Aleksandra Tomczak z gabinetu wiceprzewodniczącego wykonawczego Fransa Timmermansa przedstawiła wizję Komisji Europejskiej dotyczącą możliwości realizacji Europejskiego Zielonego Ładu i wynikających z niego korzyści dla pracowników przemysłowych w Europie Środkowej i Wschodniej. Agnes Jongerius, eurodeputowana (współsprawozdawczyni raportu Parlamentu Europejskiego w sprawie Sprawiedliwej Transformacji), przedstawiła swoje spostrzeżenia na temat tego, jak uczynić Zielony Ład sprawiedliwym dla wszystkich regionów.

Uczestnicy sesji usłyszeli również o potrzebie wzmocnienia regionalnego wymiaru w projektowaniu europejskiej polityki przemysłowej, Monika Sitárová ze słowackiego związku metalowców OZ KOVO i sekretarz generalny Plamen Dimitrov z bułgarskiego CITUB przedstawili doświadczenia swoich kolegów z całego region. Tomas Wyns, badacz projektu ds. Środowiska i zrównoważonego rozwoju w Instytucie Studiów Europejskich, Vrije Universiteit Brussel (VUB), przedstawił wyzwania przemysłowe i możliwości dla przemysłu w regionie oraz potrzebę kompleksowej europejskiej strategii przemysłowej.

Dysproporcje gospodarcze między regionami europejskimi utrzymują się, a nawet pogłębiają. Postęp przemysłowy i technologiczny ma silne skutki aglomeracyjne, a

przemysł (zwłaszcza powstające nowe łańcuchy wartości) zwykle koncentruje się w bardziej innowacyjnych, wiodących regionach.

Transformacja ma istotny wpływ na regiony zależne od węgla i te słabiej rozwinięte. Prowadzi to do rosnącej liczby „pozostawionych” i „zdeprzemysłowionych” regionów w UE, i nie są to tylko regiony w przeszłości zależne od węgla. W przeszłości przewaga komparatywna, która przyciągała inwestycje do regionu, zależała od niskich kosztów pracy. Model ten złapał kraje Europy Środkowo-Wschodniej w pułapkę niskich płac, która uniemożliwia im transfer technologii i modernizację bazy przemysłowej.

Firmy nie mają motywacji do inwestowania w drogie niskoemisyjne, zautomatyzowane i zrobotyzowane technologie, jeśli zwrot z inwestycji będzie powolny i ograniczony.

Przemysław Rzepecki
członek Komitetu Polityki Przedsiębiorstw industriAll Europe